Προ πάντων ειλικρίνεια

Η ειλικρίνεια, που πρέπει να δείχνουν όσοι εξυπηρετούν ασθενείς με ανίατο νόσημα, δεν είναι πάντα εφικτή αλλά είναι πολύ σημαντική. Συχνά λέμε ότι αποφεύγουμε την αλήθεια για να προστατέψουμε τον ασθενή. Δυστυχώς με αυτό τον τρόπο τον απομονώνουμε και τον γεμίζουμε αγωνία. Γιατί έχει παρατηρηθεί πως όταν κάποιος πρόκειται να πεθάνει, το γνωρίζει γιατί του το λέει το ίδιο του το σώμα και η ίδια του η ψυχή. Εκείνη τη δύσκολη περίοδο το άτομο έχει ανάγκη από ένα κλίμα ειλικρίνειας. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα του μιλήσουμε με λόγια σκληρά, και θα τον θεωρούμε ήδη "πεθαμένο". Μπορούμε να του μιλήσουμε για τη σοβαρή ασθένεια που αντιμετωπίζει και δεν γνωρίζουμε πώς θα εξελιχθεί, λέγοντάς του ότι βρίσκεται σε κίνδυνο. Δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη "θάνατος". Ο γιατρός μπορεί, επίσης, να του πει ότι έχει κάποιο χρόνο μπροστά του και αυτός ο χρόνος του ανήκει για να κάνει ό,τι είναι σημαντικό γι' αυτόν. Έτσι ο ασθενής θα εκφράσει τις τελευταίες του επιθυμίες, θα δώσει νόημα στο χρόνο που του απομένει. Θα μπορέσει να ομολογήσει ότι φοβάται το θάνατο, τον πόνο, τη μοναξιά. Καλό είναι, τότε, να του δοθούν βιβλία ή να του διαβαστούν βιβλία που αναλύουν το θέμα του θανάτου και δείχνουν πώς ο θάντος δεν είναι το τέρμα αλλά η αρχή μιας καινούργιας υπέροχης ζωής.
Τέτοια βιβλία υπάρχουν πολλά, είναι αυτά που μιλάνε για τα ταξίδια της ψυχής, για τη μετενσάρκωση, για αναδρομές σε προηγούμενες ζωές, όλα τα βιβλία του Νηλ Ντόναλντ Ουώλς, όλα τα βιβλία της Ελίζαμπεθ Κούμπλερ-Ρος, το βιβλίο της Ανν Περγήαρ 'Ο Στέφαν ζει', το βιβλίο της Μαρί ντ' Ενεζέλ 'Ο Μύχιος θάνατος' καθώς και άλλα, που θα τον ανακουφίσουν και θα του διώξουν το φόβο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να πεθάνουν γιατί δεν έχουν τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές τους. Μόλις το κάνουν τότε θα δείτε πως θα περιμένουν το θάνατο με πιο ειρηνικό τρόπο, συμφιλιωμένοι, ήρεμοι.
Υπάρχουν άνθρωποι χωρίς πίστη στο Θεό, που πέθαναν πολύ ειρηνικά. Αυτό που τελικά βοηθάει να πεθάνεις γαλήνια είναι το να έχεις συμφιλιωθεί με τους ανθρώπους, να μη "φύγεις" κρατώντας πίκρα, οφειλές, κακίες. Δανείζομαι μια πρόταση της Μαρί ντ' Ενεζέλ που λέει, όταν την ρωτούν αν πιστεύει στο Θεό: "Θα σας απαντήσω", λέει η ντ' Ενεζέλ, "με τα λόγια του Γιουνγκ, λίγο πριν πεθάνει, όταν του έκαναν την ίδια ερώτηση. Δεν πιστεύω, γνωρίζω."