Το όνομα του Θεού στην πινακίδα του όρους Εβάλ

Μια νέα συναρπαστική αρχαιολογική ανακάλυψη ανακοινώθηκε πρόσφατα – μια μικρή αρχαία ταμπλέτα από χαλκό βρέθηκε στο όρος Εβάλ (Ebal), στο Ισραήλ.
Και μέχρι στιγμής, από τα κείμενα που μπόρεσαν να μεταφράσουν οι ερευνητές, φαίνεται να είναι μια ...περίτεχνη κατάρα: «Καταραμένος, καταραμένος, καταραμένος - καταραμένος από τον Θεό YHW. Θα πεθάνεις καταραμένος...» 

Το τεχνούργημα χρονολογήθηκε επιστημονικά στην ύστερη εποχή του Χαλκού, ίσως τον 13ο ή 14ο αιώνα π.Χ. Αυτό είναι αρκετά αρχαίο! Το πιο συναρπαστικό είναι ότι η χάλκινη πινακίδα περιέχει μια επιγραφή που αποτελείται από σαράντα πρωτοαλφαβητικούς χαρακτήρες. Εάν η χρονολόγηση είναι ακριβής, θα μπορούσε να είναι η παλαιότερη επιγραφή σε πολύ αρχαϊκή εβραϊκή που υπάρχει. Και αυτό είναι που κάνει την ανακάλυψη τόσο εντυπωσιακή. 

Τα γράμματα, που μοιάζουν περισσότερο με σχέδια, μπορούσαν να γίνουν ορατά μόνο με τη χρήση ειδικής σάρωσης, η οποία διεξήχθη στην Πράγα από την Ακαδημία Επιστημών της Τσεχικής Δημοκρατίας. Και μέχρι στιγμής, τα κείμενα που μπόρεσαν να μεταφράσουν οι ερευνητές φαίνεται να είναι μια κατάρα: 
«Καταραμένος, καταραμένος, καταραμένος - καταραμένος από τον Θεό YHW. Θα πεθάνεις καταραμένος. Καταραμένος θα πεθάνεις σίγουρα. Καταραμένος από τον YHW – καταραμένος, καταραμένος, καταραμένος».

Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ότι η πλάκα βρέθηκε στο όρος Εβάλ, το οποίο είναι γνωστό ως «το όρος της κατάρας» στη Βίβλο ενώ το απέναντι όρος Γεριζίμ είναι το άγιο βουνό του Θεού.

Αλλά ας εξετάσουμε περισσότερο τι γνωρίζουμε από τη Βίβλο.
Στο Δευτερονόμιο διαβάζουμε (κεφ. 27) ότι ο Μωυσής έδωσε εντολή στους Ισραηλίτες να πάνε εκεί αφού περνούσαν τον Ιορδάνη, να στήσουν ένα θυσιαστήριο με μεγάλες σοβατισμένες πέτρες πάνω στις οποίες έπρεπε να γράψουν το νόμο, ο οποίος αποτελείτο από πολλές σελίδες (θα λέγαμε σήμερα) και έτσι θα έπρεπε να γραφεί με μικρά γράμματα πάνω σε όρθιες στήλες για να χωρέσει ολόκληρος.

Η αναγραφή του νόμου στο όρος Εβάλ

Ο Μωυσής, συνοδευόμενος από τους πρεσβυτέρους του λαού Ισραήλ, απευθύνθηκε στο λαό και είπε: «Να τηρείτε όλες τις εντολές, που εγώ σας δίνω σήμερα. Την ημέρα που θα περάσετε τον Ιορδάνη για να πάτε στη χώρα, που σας δίνει ο Κύριος, ο Θεός σας, θα πάρετε μεγάλα λιθάρια και θα τα στήσετε όρθια, θα τα ασβεστώσετε και πάνω τους θα γράψετε όλα τα λόγια αυτού του νόμου. Έτσι θα μπορέσετε να μπείτε στη χώρα που ρέει γάλα και μέλι, που σας τη δίνει ο Κύριος, ο Θεός σας και Θεός των προγόνων σας, σύμφωνα με την υπόσχεσή του. Αυτά τα λιθάρια, θα τα στήσετε στο όρος Εβάλ και θα τα ασβεστώσετε, σύμφωνα με τη διαταγή που σας δίνω σήμερα, αφού θα ’χετε περάσει τον Ιορδάνη. Εκεί θα χτίσετε ένα πέτρινο θυσιαστήριο στον Κύριο, το Θεό σας, με πέτρες απελέκητες, χωρίς να τις επεξεργαστείτε με σιδερένιο εργαλείο, και πάνω σ’ αυτό θα προσφέρετε ολοκαυτώματα σ’ αυτόν. Επίσης θα προσφέρετε θυσίες κοινωνίας, και θα τρώτε εκεί και θα χαιρόσαστε ενώπιον του Κυρίου του Θεού σας. Πάνω στα όρθια λιθάρια θα γράψετε ευανάγνωστα όλα τα λόγια αυτού του νόμου».

Στη συνέχεια, ο Μωυσής, μαζί με τους ιερείς-Λευίτες, μίλησε σ’ όλους τους Ισραηλίτες και τους είπε: «Σωπάστε κι ακούστε, Ισραηλίτες. Σήμερα γίνατε λαός του Κυρίου, του Θεού σας. Να υπακούτε στα λόγια του και να εκτελείτε τις εντολές του και τους νόμους του, που εγώ σήμερα σας δίνω».

Οι κατάρες για την ανυπακοή στο όρος Εβάλ

«Όταν θα περάσετε τον Ιορδάνη, οι φυλές Συμεών, Λευί, Ιούδα, Ισσάχαρ, Ιωσήφ και Βενιαμίν, θα σταθούν στο όρος Γεριζίμ, για να απαγγείλουν τις ευλογίες προς το λαό. Και οι φυλές Ρουβήν, Γαδ, Ασήρ, Ζαβουλών, Δαν και Νεφθαλί, θα σταθούν στο όρος Εβάλ για να απαγγείλουν τις κατάρες. Οι Λευίτες θα πάρουν το λόγο, και με δυνατή φωνή, θα πουν στους Ισραηλίτες:

«Καταραμένος ο άνθρωπος, που θα κατασκευάσει κάποιο είδωλο ή χυτό ομοίωμα, και θα το βάλει κάπου στα κρυφά να το λατρεύει. Αυτά τα πράγματα ο Κύριος τα αποστρέφεται. Είναι κατασκευάσματα τεχνίτη». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος προσβάλλει τον πατέρα του και τη μητέρα του». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος μετακινεί τα σύνορα του γείτονά του». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος παραπλανάει έναν τυφλό στο δρόμο». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος διαστρεβλώνει το δίκιο του ξένου, του ορφανού και της χήρας». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος συνευρίσκεται με τη γυναίκα του πατέρα του, γιατί ατιμάζει τον πατέρα του». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος συνευρίσκεται με οποιοδήποτε ζώο». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος συνευρίσκεται με την αδερφή του, κόρη του πατέρα του ή κόρη της μητέρας του». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος συνευρίσκεται με την πεθερά του». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος χτυπήσει το συνάνθρωπό του ύπουλα». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος παίρνει λεφτά για να σκοτώσει έναν αθώο». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

«Καταραμένος όποιος δε μένει πιστός στα λόγια αυτού του νόμου, και δεν τα εφαρμόζει». Κι όλος ο λαός θα πει: «Αμήν».

Ο βωμός ανεγέρθηκε από τον Ιησού του Ναυή, μετά που οι δυνάμεις του κατέστρεψαν την πόλη Άι, γιατί ο Μωυσής πέθανε πριν προλάβει να μπει στη γη Χαναάν. Ο Ιησούς του Ναυή έχτισε το θυσιαστήριο για τον Κύριο τον Θεό του Ισραήλ στο όρος Εβάλ, όπως ακριβώς είχε διατάξει ο Μωυσής ο δούλος του Κυρίου, τους Ισραηλίτες. (Ιησούς του Ναυή 8:30–31). 

Ερείπια από το βωμό του Ιησού του Ναυή

Στη δεκαετία του '80, ο Adam Zertal διεξήγαγε ανασκαφές στο όρος Εβάλ και βρήκε αυτό που φαίνεται να είναι ένας βωμός Ισραηλιτικής κατασκευής. Μερικοί έχουν ταυτίσει την πέτρινη κατασκευή με τον Ιησού του Ναυή, ενώ άλλοι παρέμειναν δύσπιστοι. Από εδώ υποτίθεται ότι προέρχεται η πινακίδα, μόνο που δεν βρέθηκε τη στιγμή της ανασκαφής αλλά πολύ αργότερα, καθώς μια ομάδα αρχαιολόγων κοσκίνιζε το 2019 το υλικό που είχε ανασκαφεί προηγενέστερα. 

Μια άλλη αξιοσημείωτη συνέπεια αυτής της πλάκας είναι ότι διατηρεί το όνομα του Θεού του Ισραήλ. Φυσικά, γράφεται χρησιμοποιώντας μόνο σύμφωνα, αλλά περιέργως μόνο τρία γράμματα εμφανίζονται: Yod, Hey και Vav. Το όνομα που είναι γνωστό από τη Βίβλο έχει τέσσερα σύμφωνα Yod-Hey-Vav-Hey. Και το τελευταίο γράμμα απουσιάζει σε δύο σημεία που εμφανίζεται το όνομα στις δοκιμές, οπότε δεν είναι τυχαία η παράλειψη. 

Προς το παρόν, οι ειδικοί στον τομέα περιμένουν με ανυπομονησία την ευκαιρία να εξετάσουν τις σαρώσεις του κειμένου και να προσπαθήσουν να το μεταφράσουν μόνοι τους. Δεδομένου ότι η πινακίδα βρέθηκε σε ένα σωρό απορριμένου υλικού και τα ακριβή στρώματα στα οποία βρισκόταν για χιλιάδες χρόνια δεν είναι τεκμηριωμένα, τα ερωτήματα σχετικά με τη χρονολόγησή του θα συνεχιστούν.

Η πινακίδα με το όνομα YHW

Σε αυτό το σημείο, κυκλοφόρησαν μόνο περιορισμένες εικόνες του ίδιου του τεχνουργήματος και μόνο μία λέξη από το κείμενο. Τα ευρήματα της έρευνας δεν είχαν ακόμη δημοσιευθεί επίσημα ούτε παρουσιάστηκαν στην επιστημονική κοινότητα για εξέταση. Μέχρι στιγμής, όλα όσα γνωρίζουμε προέρχονται από τους μελετητές αρχαίων επιγραφών, Gershon Galil του Πανεπιστημίου της Χάιφα και Pieter van der Veen του Johannes Gutenberg-Universität Mainz, Γερμανίας. 

Άλλοι εμπειρογνώμονες δεν έχουν εξετάσει ακόμη κανένα στοιχείο, αλλά ήδη πολλές υποψίες εγείρονται από σκεπτικιστές (και οι σκεπτικιστές είναι συνήθως επιστήμονες που δεν αποδέχονται την ύπαρξη του Θεού!). Γιατί; Η απάντηση είναι απλή. Οι συνέπειες αυτής της ανακάλυψης είναι πραγματικά συγκλονιστικές. Και συχνά, κάτι που φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, αποδεικνύεται έτσι. Ο σκεπτικισμός είναι αναμενόμενος. Προς το παρόν, όλοι περιμένουν να εξετάσουν το εύρημα... 

ΠΗΓΗ: Biblical Archaeology, Ha’atetz, Armstrong Institute. 

Και για όσους ενδιαφέρονται να μάθουν ακόμα περισσότερα: 

Κανένα άλλο πρόσωπο δεν έχει επηρεάσει την ιστορία όπως ο Ιησούς Χριστός. Ωστόσο, σήμερα, θεωρείται συχνά ως ένας μυθικός χαρακτήρας του οποίου ο μύθος αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου. Τι λένε λοιπόν τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία για τον Ιησού; 

Ο αρχαιολόγος Δρ. Τίτους Κέννεντυ ερεύνησε από πρώτο χέρι τις ανακαλύψεις που σχετίζονται με τη γέννηση, τη διακονία, τη σταύρωση και την ανάσταση του Ιησού. Έχει επισκεφθεί και ανασκάψει όπου περπάτησε ο Ιησούς και εξέτασε τα τεχνουργήματα που συνδέονται με τη ζωή του Ιησού. Εδώ, παρουσιάζει μια ενημερωμένη και περιεκτική επισκόπηση της έρευνας και των ευρημάτων που φωτίζουν την ιστορικότητα του Χριστού όπως παρουσιάζεται στη Βίβλο. 

Η ανασκαφή των μαρτυριών για τον Ιησού προχωρά χρονολογικά μέσα από τα Ευαγγέλια, σημειώνοντας τα πολλά σχετικά αρχαιολογικά, ιστορικά, γεωγραφικά και λογοτεχνικά ευρήματα. Καθώς διαβάζετε, θα μπορείτε να αποφασίσετε μόνοι σας εάν τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη και την ιστορία του Ιησού και να προσδιορίσετε εάν τα Ευαγγέλια αξίζει να προσεγγιστούν όχι ως θρύλοι, αλλά ως ιστορία. Επιπλέον, θα αποκτήσετε μια βαθύτερη κατανόηση της ιστορικής βάσης του Χριστιανισμού, μια πλουσιότερη γνώση του αρχαίου κόσμου και μια προοπτική βασισμένη σε στοιχεία σχετικά με την αξιοπιστία της Βίβλου.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Αγγελική Σ. Νατσούλη